Starsze komputery PC inicjują sprzęt poprzez podstawowy system wejścia i wyjścia (BIOS). Jednak większość komputerów używa teraz systemu inicjowania zwanego Unified Extensible Firmware Interface (UEFI). UEFI w nowoczesnych komputerach ma kilka zalet i wad.
Co to jest UEFI?
Kiedy włączasz komputer po raz pierwszy, system operacyjny nie jest ładowany od razu. Po zakończeniu autotestu po włączeniu zasilania (POST) na starszych komputerach system BIOS inicjuje program ładujący systemu operacyjnego. Ta procedura umożliwia poprawną komunikację między komponentami sprzętowymi komputera.
UEFI to nowsza specyfikacja, która definiuje sposób komunikacji sprzętu i oprogramowania w systemie komputerowym. Specyfikacja obejmuje dwa aspekty tego procesu:
- Usługi rozruchowe: Usługi rozruchowe definiują sposób, w jaki sprzęt inicjuje ładowanie oprogramowania lub systemu operacyjnego.
- Usługi uruchomieniowe: Usługi uruchomieniowe pomijają procesor rozruchowy i ładują aplikacje bezpośrednio z UEFI. Takie podejście sprawia, że działa on trochę jak uproszczony system operacyjny, uruchamiając przeglądarkę.
UEFI nie zastąpił całkowicie BIOS-u. We wczesnych specyfikacjach brakowało opcji POST lub konfiguracji. Nowsze systemy wymagają do tych celów systemu BIOS, ale nie oferują poziomu dostosowania możliwego w systemach tylko z systemem BIOS.
Zalety UEFI
Najważniejszą zaletą UEFI jest brak określonej zależności sprzętowej. BIOS jest specyficzny dla architektury x86. UEFI umożliwia komputerom PC korzystanie z procesora innego dostawcy, nawet jeśli nie ma on starszego kodowania x86.
Inną ważną zaletą korzystania z UEFI jest to, że obsługuje kilka systemów operacyjnych bez potrzeby uruchamiania programu ładującego, takiego jak LILO lub GRUB. Zamiast tego UEFI może automatycznie wybrać odpowiednią partycję z systemem operacyjnym i załadować z niej, co skraca czas uruchamiania.
UEFI oferuje również bardziej przyjazne dla użytkownika interfejsy niż stare menu tekstowe systemu BIOS, co ułatwia dostosowanie systemu. Interfejs umożliwia również uruchamianie przeglądarek internetowych i klientów poczty o ograniczonym użyciu bez uruchamiania pełnego systemu operacyjnego.
Dolna linia
Największym problemem z UEFI jest obsługa sprzętu i oprogramowania. Aby działała poprawnie, sprzęt i system operacyjny muszą obsługiwać odpowiednią specyfikację. W obecnych wersjach systemu Windows i macOS nie jest to aż tak trudne. Jednak starsze systemy operacyjne, takie jak Windows XP, nie obsługują tej funkcji.
Historia UEFI
UEFI to rozszerzenie oryginalnego Extensible Firmware Interface opracowanego przez firmę Intel. Intel zadebiutował na tym sprzęcie i oprogramowaniu, gdy firma wprowadziła na rynek linię procesorów serwerowych Itanium. Ze względu na zaawansowaną architekturę i ograniczenia istniejących systemów BIOS, inżynierowie opracowali nową metodę przekazywania sprzętu do systemu operacyjnego, która pozwala na większą elastyczność. Ponieważ Itanium nie odniósł ogromnego sukcesu, standardy EFI również słabły przez wiele lat.
W 2005 roku Unified EFI Forum rozszerzyło oryginalne specyfikacje opracowane przez firmę Intel, aby stworzyć nowy standard aktualizacji interfejsu sprzętowego i programowego. W skład tego konsorcjum wchodzą takie firmy jak AMD, Apple, Dell, HP, IBM, Intel, Lenovo i Microsoft. Dwóch największych producentów BIOS-ów, American Megatrends i Pheonix Technologies, również jest członkami.
